De provincie werkt, samen met de waterschappen Hunze en Aa’s en Noorderzijlvest, aan het ‘Programma Veenstrategie Groningen.’ Dit programma streeft naar het reduceren van maaivelddaling en broeikasgasemissie als gevolg van veenoxidatie in de Groninger veengebieden. Klaas Hommes werkt vanuit Weusthuis als overkoepelend programmamanager aan dit programma.
Wanneer veen in aanraking komt met zuurstof, oxideert het. Dat heeft in de praktijk twee gevolgen: maaivelddaling en broeikasgasemissie. In het Programma Veenstrategie (hierna Veenstrategie) werkt de provincie Groningen, samen met de waterschappen Hunze en Aa’s en Noorderzijlvest, aan het remmen van deze veenoxidatie en de gevolgen ervan.
De Veenstrategie bouwt voort op de Regionale Veenweidestrategie (RVS) 1.0 en de Startnotitie Strategie Overige Veengronden (Startnotitie SOV). De RVS 1.0 is opgesteld als onderdeel van het landelijke Veenplan en was voor Groningen de eerste stap richting een veenprogramma, zoals dat in West-Nederland en Fryslân al liep. De RVS richt zich specifiek op de klassieke veenweiden (pure veengronden met een agrarische graslandfunctie in de kustvlakte), waarvoor in het Klimaatakkoord van 2019 landelijk een reductiedoelstelling is geformuleerd van 1 Mton CO2-equivalenten voor 2030. Voor de provincie Groningen is deze opgave 0,06 tot 0,08 Mton CO2-equivalenten.
In Groningen (en Drenthe) liggen echter ook veel veengronden die niet aan de definitie van klassieke veenweiden voldoen, denk daarbij aan klei-op-veengronden en veengronden met een akkerbouwfunctie. Dit worden in Groningen en Drenthe de ‘overige veengronden’ genoemd. Om de mogelijkheden voor veenbehoud in die gebieden te onderzoeken is, samen met de provincie Drenthe en de waterschappen Hunze en Aa’s, Noorderzijlvest, Vechtstromen en Drent-Overijsselse Delta, de Startnotitie Strategie Overige Veengronden opgesteld.
Het opstellen van en de procesbegeleiding rondom beide strategieën is door Weusthuis, in de personen van Sytse Kroes en oud-collega Boeli Boelens, verzorgd. De strategieën zijn in 2022 vastgesteld door de Gedeputeerde Staten van betrokken provincies en de Dagelijkse Besturen van de betrokken waterschappen. In Groningen zijn beide strategieën vervolgens geïntegreerd in het Programma Veenstrategie Groningen. De Veenstrategie is weer onderdeel van de Transitie Landelijk Gebied in Groningen (provinciale uitwerking van Nationaal Programma Landelijk Gebied).
Oud-collega Boeli Boelens heeft de Veenstrategie als programmamanager in december 2022 opgestart, in opdracht van de provincie Groningen en de waterschappen Hunze en Aa’s en Noorderzijlvest. Vanaf 1 december 2023 heeft collega Klaas Hommes de rol van programmamanager Veenstrategie van Boeli overgenomen. Hierbij werkte hij samen met collega Sytse Kroes, die als strategisch adviseur betrokken is bij de Veenstrategie.
In de Veenstrategie staat kennisontwikkeling centraal. Daartoe ligt de focus op het opstarten, uitvoeren en monitoren van pilots en projecten: hoe werkt de Groninger veenbodem en welke maatregelen kunnen veenoxidatie hier remmen? Een en ander gebeurt in samenwerking met landelijke onderzoeksprogramma’s zoals het NOBV en VIP-NL.
Daarnaast worden de mogelijkheden voor veenbehoud in de overige veengronden uitgewerkt en wordt de veenopgave geïntegreerd in de TLG.