In het centrum van de provincie Fryslân ligt het veenweidegebied. Het veen is aan het verdwijnen doordat het oxideert – verbrandt – en het stoot daarbij tonnen CO2 uit. Dit komt doordat het waterpeil ten behoeve van de landbouw laag wordt gehouden. Als gevolg van dit proces daalt de bodem. Dit proces treedt al heel lang op, maar is versterkt door de grotere ontwatering van de laatste decennia. De in 2015 door Provinciale Staten vastgestelde Friese Veenweidevisie gaf de koers weer voor de komende jaren. De provincie zette in op een vertraging van de bodemdaling, maar wel zo dat de landbouwfunctie behouden kon blijven. Een zeer complexe opgave die veel belangen raakt en emotie oproept.
Weusthuis en Partners verzorgde het programmamanagement namens provincie en waterschap. Hiermee werd direct duidelijk dat deze beide partijen samen op wilden trekken in dit dossier. Er werd een brede stuurgroep samengesteld met vertegenwoordigers van: landbouw; gemeenten; natuur en milieu en recreatie. Vervolgens zijn in gezamenlijkheid de Uitvoeringsprogramma’s 2016/2017 en 2018/2019 opgesteld en uitgevoerd.
Het Uitvoeringsprogramma 2018/2019 bestond uit een aantal programmalijnen namelijk:
Het was de uitdaging om in dit proces alle partijen mee te krijgen en voortgang te boeken. Dit vroeg om een sturing gericht op goed luisteren, inleven, creativiteit, bereidheid bij te sturen en ook doorpakken. De winst was te halen in de kansrijke gebieden en met innovaties. Het was inspirerend om dit op gang te brengen. Een nieuw aspect in de discussie werd vervolgens de CO2 uitstoot, zie nieuwsbericht.
"In het veenweidegebied moeten we een koers vinden die perspectief biedt voor de jonge veeboer. Ik heb de overtuiging dat we met elkaar en met een open houding (nieuwe) vormen van landbouw vinden die het mogelijk maken om onder veel nattere omstandigheden een goede boterham te verdienen in het veenweidegebied. Een gebied met toekomstwaarde waar ook de bewoners trots op zijn."Sytse Kroes
Als we niets doen, dan gaat de bodemdaling in het veenweidegebied in het zelfde tempo door. Dit heeft tot gevolg dat de kosten voor het waterschap blijven stijgen, de landschapswaarden verder wordt aangetast, archeologische waarden verloren gaan en de CO2 uitstoot doorgaat. Met dit project vertragen we het tempo van de bodemdaling en zoeken we naar nieuwe technieken die het mogelijk maken om de bodem nog verder te vernatten.